„Rzeczy, których nie wyrzuciłem” Marcina Wichy

Spotkanie II grupy DKK w Szprotawie poświęciliśmy na omówienie zbioru esejów Marcina Wichy. Po dyskusji na temat książki „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”, doszliśmy do wniosku, że nie jest ona biografią, czy charakterystyką jego matki, ile migawkami z jej życia. Migawkami, które pomimo różnic, a może właśnie dzięki nim, tworzą obraz nieustępliwej kobiety, progresywnego psychologa, a przede wszystkim silnej matki. W powieści tej pojawiają się także wątki dotyczące żydowskiego pochodzenia autora oraz jego rodzicielki, próby wtopienia się w tłum, by przetrwać w Polsce pod okupacją niemiecką, a także silne emocje, które budzi antysemityzm. Każdy, nawet najdrobniejszy przedmiot po zmarłej matce budzi wspomnienia, w pewien sposób przywołuje ją  do życia poprzez historie z nią związane. Jednak autor wyraźnie zaznacza: „Kiedyś sądziłem, że ludzi pamiętamy, dopóki możemy ich opisać. Teraz myślę, że jest odwrotnie: są z nami, dopóki nie umiemy tego zrobić.”. Wypowiedź ta w jasny sposób przeczy stwierdzeniu, jakoby życie danego człowieka można zredukować do kilku historii, anegdot, czy rzeczy, z którymi był związany. Książkę wieńczy lista przedmiotów, które autor postanowił zatrzymać po zmarłej matce, ale nie są one, jak by się mogło zdawać, jedynymi  pamiątkami. Wszak tytułowe „rzeczy” oznaczają nie tylko fizyczne przedmioty , ale także słowa, myśli, oraz wspomnienia. Czytanie tej powieści sprawiło nam dużą przyjemność, gdyż obfituje w zabawne anegdoty, wspomina realia  PRL-u, mimo, że opiera się na bólu po stracie bliskiej osoby. Jest to pełna sentymentu, choć niesentymentalna pozycja. Podsumowując, książka „Rzeczy, których nie wyrzuciłem” jest ucieleśnieniem przekonania autora, jakoby próby kompresji ludzkiego życia do krótkiego opisu, okiełznania wielowątkowej historii, czy postawienia kropki nad „i” są niemożliwe.

Malwina Wieczy