Zakończono projekt „Digitalizacji starodruków ze zbiorów Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze i Zielonogórsko-Gorzowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Paradyżu”. Wszystkie publikacje znajdują się już w Zielonogórskiej Bibliotece Cyfrowej.
Przypomnijmy, że w pierwszym półroczu 2020 roku Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida otrzymała dotację z Programu Operacyjnego „Kultura cyfrowa” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na realizację zadania: "Digitalizacja starodruków ze zbiorów Biblioteki Norwida w Zielonej Górze i Wyższego Seminarium Duchownego w Paradyżu". Projekt zyskał także wsparcie finansowe Województwa Lubuskiego.
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze wzbogaciła zbiory Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej o 63 tytuły. Powyższego wyboru dokonano ze względu na wysoki potencjał naukowy i kulturotwórczy spośród najstarszych i najwartościowszych publikacji, które do tej pory nie zostały zdigitalizowane. Dokonując selekcji starodruków z zasobu WiMBP wzięto pod uwagę przede wszystkim aspekt regionalny, stąd też wybrano silesiaca oraz polonica, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia funkcjonowania szkolnictwa świeckiego i ewangelickiego na terenie Śląska i obecnej Ziemi Lubuskiej w XVII-XIX stuleciu. Blisko 50. rozmiarowo niewielkich dokumentów przybliża wiedzę o publicznych instytucjach edukacyjnych w Sulechowie na czele ze słynnym Królewskim Pedagogium. Studia nad materiałami pozwolą zapoznać się z postępami i zmianami w nauczaniu, obrazują ranking uczniów Pedagogium oraz zawierają szczegółowe plany lekcji. Sytuację w śląskich szkołach przybliżają również podręczniki religii katolickiej, regulaminy szkolne oraz plany lekcji miejskiej szkoły w Żarach. Wszystkie materiały z zakresu edukacji pochodzą z prężnie działających oficyn na Śląsku (Sagan, Sorau) oraz Brandenburgii (Züllichau, Berlin, Frankfurt an der Oder). Typograficznie z regionem związany jest także dokument dotyczący etyki chrześcijańskiej i teologii pastoralnej. Szeroko pojęte zagadnienie religii i duchowości rozwinął polski kaznodzieja Stanisław Sokołowski opisując kult świętych i błogosławionych kościoła katolickiego w Królestwie Polskim i Szwecji. Pokrewnym tematycznie dziełem jest traktat nt. reguły benedyktyńskiej normującej życie mnisze i wskazującej jak dążyć do osiągnięcia świętości, czystości i doskonałości duchowej oraz zbawienia. Kolejny z dokumentów porusza ważne dla historii kościoła katolickiego zagadnienie synodów prowincjonalnych w Diecezji Gnieźnieńsko-Poznańskiej. Wymienione polonica pochodzą z czołowych siedemnastowiecznych oficyn działających w Krakowie [Andrzeja Piotrkowczyka] i skupiającej silny potencjał typograficzny Antwerpii [Balthasara Moretusa]. W zasobie starodruków wyodrębnić można również dzieła zawierające zbiory aktów prawnych wydawanych przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I, szeroko opisujące m.in. prawo kościoła, prawo wojskowe, prawo majątkowe, system walutowy, opiekę zdrowotną. Spośród zabytkowych manuskryptów przeznaczono do digitalizacji prace dotyczące cechów rzemieślniczych, zawierające szereg zapisków i notatek ukazujących warsztat pracy ich właścicieli. Szczególnie cennym dokumentem rękopiśmiennym jest kopiariusz – księga składająca się z wypisów dokumentów dotyczących rodziny Załuskich w latach 1685-1746.
Zielonogórski-Gorzowskie Wyższe Seminarium Duchowne w Paradyżu wzbogaciło zbiory Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej o 11 tytułów (manuskrypt, 3 inkunabuły oraz 7 starodruków). Są to prace o tematyce teologicznej i historycznej pochodzące z XV w. (3), XVI w. (7) i XVIII. w. (1). Zasób, poza jednym drukiem, nie był nigdy wcześniej poddany digitalizacji. W tym pojedynczym wypadku (czterotomowa Biblia, wyd. Norymberga 1487) jest to inkunabuł zawierający dodatkowe notatki znajdujące się na marginesach, materiał rękopiśmienny na wyklejkach, portret Mikołaja z Liry, autora komentarza do tego wydania Biblii oraz unikatową oprawę, co predysponuje go do digitalizacji. Oprócz powyższego przykładu w ZBC znalazły się m.in. Missale Lubucense iussu Dieterici von Bülow, episcopi Lubucensis. [Lübeck: s.n., ca 1491]; Antyfonarz z 1580 roku. Wszystkie pozycje ze względu na ich cenność i unikatowość są bardzo rzadko udostępniane czytelnikom. Głównym celem projektu było zabezpieczenie przed uszkodzeniem oraz degradacją części cennych i unikatowych materiałów, stanowiących skarby polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury. Proces digitalizacji umożliwi korzystanie z zasobu w celach naukowych, edukacyjnych dla użytkowników profesjonalnych i amatorów (m.in.: badacze, studenci, uczniowie, osoby prywatne, instytucje). Zdalne udostępnianie umożliwi korzystanie z zasobu nieograniczonej liczbie czytelników oraz prowadzenie prac badawczych na zbiorach bez udziału oryginalnych egzemplarzy, do których dostęp jest ograniczony z powodu ich wartości oraz podatności na zniszczenie. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Województwa Lubuskiego.
Projekt w mediach:
68 45 32 600 , fax: 68 45 32 603
65-077 Zielona Góra , al. Wojska Polskiego 9
