Książka Barbary Kosmowskiej „Pozłacana Rybka” to powieść dla młodzieży, nagrodzona w konkursie literackim im. Astrid Lindgren – książka zdobyła pierwsze miejsce. I trudno się dziwić, śledząc losy bohaterów i sposób ich przedstawienia.
Alicja była Bardzo Rozpieszczoną Jedynaczką. Któregoś dnia, niczym grom z jasnego nieba, spadła na nią wiadomość o rozwodzie rodziców. Jedyne schronienie daje dziewczynie domek babci na wsi – tylko tam Ala może naprawdę odpocząć. Mądra babcia umie rozproszyć wszelkie smutki i doradzić w życiowych zmartwieniach. Na wsi pojawia się też przystojny i utalentowany Robert. Nic dziwnego, że Alicja nie chce wracać z wakacji. Jej ojciec tymczasem znalazł sobie nową partnerkę, ma z nią dziecko, Fryderyka, którego dziewczyna obarcza winą za rozpad rodziny.
W powieści Barbary Kosmowskiej skupiają się liczne nieszczęścia i przykrości. Alicja najpierw musi pogodzić się z rozwodem rodziców, potem z istnieniem Miss Lata, czyli wybranką ojca. Chce poznać sposób na dogadanie się z zapracowaną i jakby nieobecną matką, potem walczy o swoją przyjaźń, mierzy się z rywalką do serca ukochanego, z rodzinną tragedią, z codziennymi dramatami. Alicja uczy się rozmawiać o śmierci i powoli się z nią oswaja. Kosmowska dotyka również kwestii narkotyków – jeden z bohaterów drugoplanowych umarł po kilku tygodniach od pierwszego kontaktu z używkami, na jednej z imprez przyjaciółka Alicji przez szczęśliwy zbieg okoliczności i pomoc kolegów nie popełniła życiowego błędu. Koleżanka za szkoły bohaterki cierpi na anoreksję. Powieść tej autorki jest zbiorem trudnych motywów, coraz częściej przebijających się do literatury młodzieżowej, przedstawionych w nie banalny sposób. Nie oznacza to, w wykonaniu Kosmowskiej, tendencji martyrologicznych. Równowagę dla melancholii stanowią bowiem momenty szczęścia : Alicja spotyka swoją miłość, jest więc zakochana i zadowolona z życia, wolontariuszka ,z nienazwanego hospicjum, uczy ją jak radzić sobie z zagadnieniem umierania najmłodszych, czym przynosi dziewczynie otuchę. Na prawdziwych przyjaciół zawsze można liczyć. Rodzice po rozwodzie zachowują się przyjaźnie w stosunku do siebie, dorośli wyjaśniają dzieciom przyczyny swojego zachowania. Wiele jest też w „Pozłacanej Rybce” elementów krzepiących. Jedynie od czytelników zależy, na którą część – optymistyczną czy smutną – będą zwracać większą uwagę. Autorka przyjmuje dwa sposoby opowiadania: obok tradycyjnej narracji trzecio osobowej relacjonującej przygody bohaterów, stosuje Kosmowska styl zwierzenia, „listy do samej siebie” pisane przez Alicję. Dzięki nim czytelnicy poznać mogą najgłębsze tajniki duszy bohaterki. Warto zwrócić też uwagę na styl mówienia o trudnych sprawach: Kosmowska nie jest dosadna i do bólu szczera, wykorzystuje metafory i omówienia, przedstawia przyczyny i skutki, bez dosłowności. Wszystkie wydarzenia prezentuje z punktu widzenia nastolatków, co sprawia, że łatwiej jej znaleźć płaszczyznę porozumienia z odbiorcami.
Wielokrotnie nagradzana autorka udowodniła i tym razem, że nieobce są jej troski współczesnej młodzieży: potrafi je dostrzec, opisać i – co najważniejsze- podpowiedzieć rozwiązanie. Bez wątpienia o „Pozłacanej Rybce” nie da się zapomnieć po odłożeniu jej na półkę: powieść ta jest niezwykle głęboka, wzruszająca, a przy tym wolna od sentymentalizmu. Kosmowska uruchamia w niej mnóstwo poważnych tematów. Rozmawia z młodzieżą o sprawach ostatecznych, o tragediach i zachowaniach dorosłych, tłumaczy , a nie usprawiedliwia.

Ola Brzostowska
DKK Babimoist

Fundusze Europejskie dla rozwoju Lubuskiego.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.