W kwietniu na spotkaniu DKK w Otyniu dyskutowaliśmy o komunizmie i czasach sowieckich, a zainspirowały nas do tego książki „Zielony namiot” i „Muzeum porzuconych sekretów”.

„ZIELONY NAMIOT” Ludmiła Ulicka

        Jest rok 1953, umiera Stalin. Dla Związku Radzieckiego i świata to bardzo ważne wydarzenie, ale w tej  wiekopomnej chwili dzieją się zwykłe rzeczy. Jedni jedzą jajecznicę, ktoś tam szuka mundurka szkolnego. Nikt nie zauważa wygniecionego fartuszka w szkole. Kilka dni później podczas pogrzebowej manifestacji także prawie nikt nie zauważył, że zdeptano co najmniej półtora tysiąca ludzi, w tym wesołego chłopca,  na którego grobie nie położono kwiatów, bo ich zwyczajnie nie było. Wszystkie poszły dla uczczenia wodza. Że zmarł Sergiusz Prokofiew, wspaniały kompozytor  i pianista, tego  także nie zauważono. Kogo to wtedy mogło obchodzić?

        Głównych bohaterów książki poznajemy gdy są jeszcze dziećmi. Życie w powojennej Rosji pokazane jest na tle losów trzech kolegów naznaczonych przez szkolną społeczność piętnem odmienności: ubogiego Ilji, Sani, którego charakteryzuje wrażliwość muzyczna i pochodzenie inteligenckie oraz  Michy rudzielca w okularach, a na dodatek Żyda. Bohaterowie historii, każdy indywidualnie, a czasem wspólnie, dojrzewać będą do dorosłości, szukając dla siebie w niej miejsca. Żyją  w kraju, w którym człowiek, nawet po epoce stalinowskiego terroru, nie może być pewien jutra. Donosy, intrygi, wszechobecny strach, bieda, brzydota kontrastują z propagandą sukcesu i pełnym przywilejów życiem decydentów. 
          Dla wielu młodych ludzi i dla przedstawicieli inteligencji ucieczką od sowieckiej rzeczywistości staje się samizdat -literatura drugiego obiegu. Czytanie powielonych tomików daje ludziom nadzieję, otwiera oczy na inny świat, uświadamia, że sztuka może być wolna, nieskrępowana i niezależna. Rodzi też pragnienia i marzenia, które z jednej strony dają poczucie wewnętrznej wolności i pozwalają przetrwać w siermiężnej rzeczywistości; z drugiej strony - stają się niebezpieczne, narażając nie tylko czytelników, ale także ich bliskich.

        Autorka pokazuje we wzruszający sposób dojrzewanie i dorosłość swoich rówieśników mieszkających w Związku Radzieckim. Z wielką znajomością ludzkiej natury opisuje relacje między bohaterami, ich miłości, przyjaźnie, sukcesy i rozczarowania oraz codzienne dylematy. 

„MUZEUM PORZUCONYCH SEKRETÓW” Oksana Zabużko

      Oksana Zabużko w swojej powieści porusza tematy dotyczące tożsamości współczesnego Ukraińca, o miejscu kobiety w ukraińskim życiu publicznym i prywatnym,  o stosunkach polsko-ukraińskich, które są nabrzmiałe od urazów i wzajemnych lęków.

    Autorka  w niezwykły sposób opowiada historię swojego kraju, opisuje jego charakter, braki i piękno. Nie sposób przerwać czytanie  mimo trudności w odbiorze, potrzeby poszerzenia wiedzy historycznej podczas lektury oraz wytężenia całej uwagi na narracji. Nie jest to książka z puli łatwych miłych i przyjemnych, ale fascynujących i inteligentnie poprowadzonych historii, z których wiele czeka na opowiedzenie.

      Wiedza współczesnego Polaka na temat kultury, historii oraz polityki Ukrainy zamyka się w kilku stereotypowych powtarzanych przez media sądach. Korupcja, niewykorzystane szansy na prawdziwą demokrację, pomarańczowa rewolucja. Wspólna historia Polski i Ukrainy to nadal temat trudny i drażliwy, mimo że Polacy chcą uchodzić za wielkich przyjaciół „zacofanej” Ukrainy. Pogranicze polsko-ukraińskie to świadek wielu niesnasek, tragedii oraz incydentów, które owocują do dziś niezrozumieniem po obu stronach. Warto przeczytać tą książkę, aby pogłębić swoją wiedzę na temat Ukrainy, na temat tego co nas łączy i dzieli.