Zapraszamy na niewielką, ale piękną wystawę „Ukraina – tradycja i współczesność”  w holu głównym Biblioteki (do 29 marca 2018).

Wystawa została przygotowana z okazji Wieczoru ukraińskiego zorganizowanego przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Cypriana Norwida pod patronatem Honorowego KonsulaUkrainy w Zielonej Górze. Dziękujemy wszystkim osobom, które udostępniły obiekty na wystawiennicze. Cieszymy się, że możemy zaprezentować ukraińskie tradycje ludowe, które były zakazane w czasach Związku Radzieckiego. W ZSRR zabraniano używania wszelkich wyszywanek, ale również barw ukraińskich – koloru niebieskiego i żółtego. Od 1914 roku do 2014 wydano ponad 270 zakazów używania tego języka.  Ostatni zakaz został wydany w 2014, kiedy we wschodniej Ukrainie usunięto język ukraiński ze szkół i urzędów, dlatego wielu Ukraińców może dopiero teraz, po Pomarańczowej Rewolucji, uczyć się swojego języka. Ukraina nadrabia zaległości – od kilku lat ukazuje się mnóstwo książek w języku ukraińskim, jak np. encyklopedia w języku ukraińskim – ukaże się 20 tomów. Na wystawie jest też powieść autora, który przesiedział 40 lat w gułagu w czasach ZSRR.

Warto wiedzieć, że soroczki (wyszywane koszule) pokazywane na wystawie przekazywane były z pokolenia na pokolenie i zakładano je, aby chroniły przed wszelkimi nieszczęściami. W czasie II wojny światowej ukraińskie matki przekazywały swoje soroczki córkom wywożonym masowo na roboty do Niemiec. Ustna twórczość narodu ukraińskiego przechowała do dzisiejszych czasów mnóstwo baśni, przysłów i pieśni, w których wspominana jest soroczka. W każdej części Ukrainy powstawały soroczki różniące się od siebie pod względem kroju, kolorystyki, haftu. Na wystawie możemy zobaczyć soroczki z Połtawy (środkowa Ukraina) i Zakarpacia (Czerniowce, Iwano-Frankowsk), jak i współczesne wzory z południowo-zachodniej Ukrainy. Są też charakterystyczne wyroby (ozdoby) z biseru – koralików. Możemy też obejrzeć wyszywane ręczniki ukraińskie, które odgrywały niezwykle ważną rolę w systemie obrzędowym i magicznym – są jedną z najbardziej rozpowszechnionych form sztuki ludowej. Ręcznik stawał się częścią stroju w decydujących momentach życia ludzkiego (narodzenie, wesele, śmierć), szczególną rolę odgrywając w obrzędach weselnych. Ręczniki stanowiły znaczącą część posagu panny młodej (skrzyni posażnej), który przygotowywały dla siebie dziewczyny.

Trzeba podkreślić, że na Kresach i we wschodniej Polsce ludność polska i ukraińska dobrze się rozumiała – mówiono w obu językach. Dzieci chodziły na bajki raz do babci polskiej, a raz do ukraińskiej. Kolędowano najpierw po polsku, a potem po ukraińsku. Rodzicami chrzestnymi dzieci polskich byli Ukraińcy, a ukraińskich – Polacy. Warto wiedzieć, że po przesiedleniu na Ziemie Zachodnie, w tym do Zielonej Góry, ludność ukraińska doświadczona wojną i przesiedleniami spotkała się z polską ludnością doświadczoną ludobójstwem na Wołyniu, co było trudnym doświadczeniem dla obu społeczności. Stąd wiele osób w województwie lubuskim pochodzenia ukraińskiego lub z małżeństw mieszanych ukrywała swoje pochodzenie. Jednak po jakimś czasie, kiedy ludność polska i ukraińska spotykała się w kościołach, śpiewając razem pieśni do tego samego Boga, nieufność zaczęła wygasać. W ciągu ostatnich kilku lat oba narody odkrywają, ile je łączy i jak wiele mają wspólnych, słowiańskich tradycji. Wiele osób w województwie lubuskim wraca do swoich ukraińskich korzeni, a w naszym regionie osiedliło się w ostatnich latach ok. 60 000  Ukraińców. Na wystawie możemy zobaczyć zdjęcia kilku ukraińskich fotografów - mieszkańców woj. lubuskiego (jeden z nich używa pseudonimu artystycznego).

Zapraszamy wszystkich do kolejnych inicjatyw, promujących tradycje różnych narodów oraz do wypożyczania książek w różnych językach w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Cypriana Norwida (Biblioteka Obcojęzyczna).