25 lutego 2021 roku kolejny raz umówiłyśmy się na telefoniczny kontakt, aby omówić książkę Zofii Mąkosy Wendyjska Winnica, składającej się z trzech tomów historyczno – obyczajowych.

Akcja powieści toczy się w kilku miejscowościach i rozpoczyna w przededniu II wojny światowej, a kończy tuż po wojnie. Główni bohaterowie, Neumanowie, zamieszkują na pograniczu polsko-niemieckim w Chwalimiu – miejscowości, którą zamieszkują potomkowie Wendów, Słowian, Niemców oraz niewielką grupą Polaków. Marta zajmuje się gospodarstwem i winnicą, z kolei jej mąż jest urzędnikiem państwowym mocno wierzącym w potęgę Wielkiej Rzeszy i wyższość Niemców nad innymi rasami, więc bez wahania w brutalny sposób odcina się od bratowej Żydówki. Natomiast żona nie podziela jego poglądów i nie może pogodzić się ze zmieniającą się sytuacją polityczną i prześladowaniami niewinnych ludzi, dlatego swoje przekonania i poglądy skrycie ukrywa przed wszystkimi domownikami. W kolejnych tomach autorka bardzo drobiazgowo opisuje trud i zaangażowanie kobiet jaki wkładają w codzienną pracę, brutalność i bezwzględność wojny. Czasy powojenne poznajemy głównie przez pryzmat tragicznych losów Matyldy w czasach bezprawia, łamania wszelkich zasad. Jej życie osobiste w Zielonej Górze upływa w strachu przed głodem, złodziejami, służbą bezpieczeństwa i prześladowaniem.

Recenzja Jolanty Śramskiej i Zofii Pieluszczak

Opracowała Elżbieta Buganik, koordynator DKK dla dorosłych

Opinia

Wendyjska winnica to niezwykła opowieść o życiu w najtrudniejszych czasach w jakich przyszło żyć Polakom i Niemcom w czasie wojny, w trakcie i po zakończeniu działań wojennych, czasach pełnych bólu, trudnych wyborów, poszukiwań najbliższych, traumatycznych przeżyć. Historia Neumanów pokazuje, jak ważne jest utrzymanie i pielęgnowanie więzi rodzinnej. Jednak w tym wszystkim jest wiara, że mijający czas i miłość spowoduje, iż rany się zabliźnią, a wraz z nią pojawi się nadzieja na lepsze jutro. Polecamy wszystkim czytelnikom, a szczególnie tym, którzy chcą się dowiedzieć o przeszłości naszych ziem zachodnich i ludziach mieszkających w lubuskiem.

Opinia

Tym razem do rozważań, klubowicze wybrali komiks Maus. Opowieść ocalałego Arta Spiegelmana. Autor w formie graficznej przedstawił historię życia swojego ojca Władka Spiegelmana. W czasie II wojny światowej, był on więźniem Auschwitz. Temat ten w literaturze jest klubowiczom znany, wcześniej dyskutowali nad powieścią Tatuażysta z Auschwitz Morris Heather.

Okładka Mausa, wygląda niewinnie. Za to treść przesiąknięta jest strachem i cierpieniem, choć przewija się wątek miłosny, który nadaje jaśniejszy ton. Komiks posiada formę retrospektywną, Art przeprowadził rozmowę ze swoim ojcem ocalałym z Holokaustu. Ojciec opowiedział o bestialstwie Niemców, których porównał do kotów polujących na myszy, do których zaliczył więźniów. Z kolei Polaków przedstawił jako świnie, które według Żydów określano jako zwierzęta nieczyste. Wywołało to krytykę. Spiegelman to porównanie wytłumaczył tym, że Polacy nie należeli do takiego łańcucha pokarmowego jak Niemcy, czy Żydzi. Nie oszczędził również swoich rodaków, których przedstawił jako kolaborujących z Niemcami. Z jednej strony, ukazał Polaków pomagających jego rodzinie i takich przez których trafił do Auschwitz. Do końca istnienia obozu władze obozowe traktowały Żydów najbardziej bezwzględnie, częstokroć z wyrafinowanym okrucieństwem. Wartość ich życia wedle esesmanów była najniższa. W najszerszym zakresie stawali się ofiarami głodu, zimna, pracy ponad siły, nieustannego szykanowania i maltretowania, ponawianych wciąż różnego rodzaju akcji eksterminacyjnych. Nad więźniami żydowskimi pastwiono się w pierwszej kolejności podczas procedury przyjęcia do obozu. W przeciwieństwie do pozostałych więźniów Żydzi nie mieli prawa pisać listów, ani otrzymywać paczek. Ocaleli nieliczni wśród nich bohater Mausa.

Jest to niesamowita powieść graficzna, od której nie można się oderwać. Wywołuje wiele emocji, odbiorca wręcz staje obok więźniów i razem z nimi odbywa podróż po obozie. Odczuwa ich strach i cierpienie. Naszym obowiązkiem jest zachować pamięć o wydarzeniach z czasów II wojny światowej i przekazywać je z pokolenia na pokolenie. Świat musi o tym pamiętać przez co przeszli więźniowie. Bohater komiksu miał to szczęście, że przeżył i opowiedział o swoim cierpieniu. Ten komiks trzeba koniecznie przeczytać.

Koordynator DKK w Żaganiu

Alicja Ptasińska

Filim ze spotkania DKK 

Książka Elisabeth Hermann, Opiekunka do dzieci marcową lekturą

w DKK dla dorosłych przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Papuszy w Żaganiu

W marcu z zapałem czytałyśmy książkę Elisabeth Hermann, Opiekunka do dzieci. Z zapałem, bowiem powieść łączy wątek historyczny z drugiej wojny światowej ze współczesnym wątkiem kryminalnym. Porusza problem przymusowej pracy w rodzinach niemieckich, kradzieży dzieł sztuki przez ówczesnych obywateli nazistowskich Niemiec oraz ukrywania przez ich potomków niechlubnej przeszłości ojców i dziadków.

W związku z niemożliwością spotkania się w Bibliotece i z przyczyn technicznych również on-line, o książce rozmawiałyśmy przez telefon. Napisania opinii o książce podjęła się odważnie Pani Ela Herbik. Z niecierpliwością czekamy i tęsknimy do naszych spotkań i burzliwych dyskusji przy stole w Czytelni. Na żywo, tu i teraz. Na razie jednak sytuacja epidemiologiczna wymusza na nas taką formę kontaktów.

Urszula Sitarz – współkoordynator DKK dla dorosłych